TÍÐINDI

Altjóða Sálarheilsudagur (1920 x 1080 px)

Altjóða sálarheilsudagur 2024

Á altjóða sálarheilsudegnum 2024 varpa vit ljós á stigma og fordómar

Hóast økt uppmerksemi seinastu árini er stigma enn knýtt at sálarsjúku og -líðing. Hetta viðvirkar til forðingar í mun til hjálp, viðurkenning og luttøku í samfelagnum. Á sálarheilsudegnum kanna vit, hvussu vit saman kunnu bróta niður stigma og fordómar.

Til høvið fáa vit vitjan av aktuella og virðislønta høvindinum Annu Rieder. Anna Rieder er útbúgvin frá Rithøvundaskúlanum í Keypmannahavn, og hevur m.a útgivið tvær bøkur, ið viðgera royndirnar hjá henni og øðrum við psykiatriini. Hon er í løtuni aktuell við bókini Smerte-hjerte – Kontinuitetsnotat, ið er skrivað saman við psykiatara og yvirlækna Birgit Bundesen. Tað eru yrkingar um, hvat tað vil siga at vera ein partur av psykiatriini.

Á skránni verður eisini ein beinleiðis upptøka av sendingini ‘Nert ikki við’. Vit kenna sendingina frá KVF, ið nemur við evni, ið vit vanliga ikki nerta við innan sálarheilsuøkið í Føroyum – á sálarheilsudegnum í ár er einki undantak.

Umframt hetta, kemur Jóannes Joensen, ið beint nú er aktuellur í sendingini `Bass Elvis og Jesus á Mallorka’, at spæla tvey løg fyri okkum, og sálarheilsuvirðislønin 2024 verður kunngjørd og handað.

Tiltakið verður í Smæruni í Havn hósdagin 10. oktobur kl. 19.00.

Tiltakið er alment og ókeypis, og øll eru vælkomin.

Skrá:
Kl. 19:00: vælkomin
– Jóannes Joensen framførir
– Súsanna Olsen, forkvinna, bjóðar vælkomin

Kl. 19:15: samrøða við Annu Rieder
– Anna Malan Jógvansdóttir, rithøvundur, fer at leiða samrøðuna við Annu Rieder. Tær fara millum annað at tosa um yrkingarnar hjá Annu Rieder, um mál, stigma og um vreiði. Eisini fer Anna Rieder at lesa upp úr sínum skaldskapi

Kl. 20:00: steðgur

Kl. 20:15: sálarheilsuvirðislønin 2024 verður kunngjørd og handað
– Djóni Nolsøe Joensen, landsstýrismaður í barna- og útbúgvingarmálum, sigur nøkur orð og handar virðislønina

Kl. 20:20: Nert ikki við
– Vertirnir Bjørt Lind og Anna Joensen-Næs fara at nerta við stigma og fordómar og tað at vera tilknýtt psykiatriini. Gestir eru Anna Kristina Niclasen, sersjúkrarøktarfrøðingur í psykiatri, (fakligt sjónarmið) og Bjørk Ellindsdóttir Frýdal (persónligt sjónarmið)

Kl. 21:00: tiltakið endar

Vit gleða okkum at hátíðarhalda dagin saman við tykkum
– Sinnisbati

Altjóða Sálarheilsudagur 2022 (Facebook-cover) (1000 x 500 px)

Ársins sálarheilsuvirðisløn 2024

Sinnisbati handar á hvørjum ári eina sálarheilsuvirðisløn í samband við altjóða sálarheilsudagin 10. oktobur.

Endamálið við virðislønini er at heiðra ein ella fleiri, sum hava varpað ljós á sálarheilsu í ár. Tað kann eitt nú vera eitt serligt átak ella tiltak. Ella onkur, sum hevur gjørt eitt serliga gott arbeiði fyri at betra um korini hjá fólki við sálarsjúku og avvarðandi teirra og/ella arbeiðir sálarheilsufremjandi og fyribyrgjandi.

Í 2023 var tað Bernhard H. Petersen, sum fekk virðislønina fyri at hava víst serligt samfelagssinn, menniskjaligheit og rúmd, tá tað kemur til arbeiðið við heimleysum í Føroyum.

 

Send okkum títt uppskot

Veitst tú um onkran, sum hevur gjørt okkurt serligt fyri sálarheilsu í ár? So kanst tú senda títt uppskot til Sinnisbata. Tað stendur øllum í boði at senda eitt ella fleiri uppskot á sinnisbati@sinnisbati.fo í seinasta lagi hósdagin 3. oktobur. Tað er ein óheft dómsnevnd, sum tekur avgerð. Virðislønin verður latin á altjóða sálarheilsudegnum 10. oktobur.

Nevndin í Sinnisbata

Sálarlig og kropslig heilsa javnsett – tó ikki eftir klokkan 23.00

Sinnisbati hevur í fleiri ár varpað ljós á átrokandi tørvin á eini psykiatriskari skaðastovu. Tí fegnaðust vit eisini í apríl í ár, tá boð komu frá Heilsumálaráðnum, um at læknavaktin nú varð styrkt við psykiatriskum førleikum. Hetta er tó ein royndarverkætlan, og í fyrsta umfari er tilboðið galdandi ímillum klokkan 16-23 allar dagar í viku, tí at tørvurin er mettur ikki at vera eins stórur um náttina. Vaktin á Psykiatriska deplinum, sum er knýtt at nýggja tilboðnum, hevur heldur ikki heimild til at útskriva heilivág ella at innleggja fólk.

Í tíðindunum tann 8. august hoyra vit frá Turið Holm Johannessen, forkvinnu í Kommunulæknafelag Føroya, at flestu sjúklingar við sálarligum trupulleikum ringja um náttina. Vit hoyra samstundis frá Sten Nørskov, chefpolitiinspektøri, at fólk við sálarligum trupulleikum til tíðir verða noydd at sova í varðhaldinum hjá løgregluni. Hetta er als ikki ein nøktandi ella virðilig støða, og stig mugu takast til at betra um skipanina alt fyri eitt.

Vit hava tørv á eini skipan, ið kann møta fólki allar tímar í døgninum – og ikki bara til klokkan 23.00. Tí, soleiðis riggar sálarórógv ikki. Hesar støður kunnu taka seg upp óvæntað, og tá er tørvur á bráðfeingishjálp, og onkuntíð er ov seint at bíða til næsta dag.

Tað er ein afturvendandi trupulleiki, sum limirnir hjá Sinnisbata koma í, at tað er trupult at fáa nøktandi og neyðugu hjálpina í eini bráðfeingisstøðu.

Sinnisbati vil tí heita á Heilsumálaráðið um at víðka tilboðið um bráðfeingis sálarliga hjálp, soleiðis at vit veruliga kunnu javnseta sálarliga og kropsliga heilsu.

avvarðandi

Avvarðandibólkur til vaksin


Endamálið við bólkinum er:

– at møta øðrum í líknandi støðu
– at læra, hvussu ein kann handfara støðuna á ein gagnligan hátt
– at læra um avbjóðingar í mun til sálarligu støðuna hjá avvarðandi persóninum (psykoedukatión)
– at sleppa at seta orð á egnar tankar og kenslur í mun til egnu støðu

Bólkurin byrjar hálvan septembur, ella tá fullteknað er. Luttakarar møtast 8 ferðir saman við bólkaleiðara í hølum í Tórshavn. Pláss er fyri 8 luttakandi í bólkinum. Bólkurin byrjar 17. septembur og møtist týsdagar millum 19.15-21.15

Bólkurin er leiddur av  faklærdum bólkaleiðara við hollum royndum í avvarðandibólkum hjá Sinnisbata.

Einasta treyt fyri at luttaka í bólkinum er, at tú ert yvir 18 ár, og ert avvarðandi til ein, ið hevur sálarsjúku.

Luttakarar og bólkaleiðari eru áløgd tagnarskyldu eftir galdandi reglum.

Tilmelding og kostnaður

Eitt gjald á 300 kr. er fyri at luttaka, sum dekkar kostnaða fyri kaffi o.a. Tilmeldingin fer fram við at skriva ein teldupost til Sinnisbati@Sinnisbati.fo við navni og telefonnummari.

Einans starvsfólk hjá Sinnisbata og bólkaleiðari síggja tína tilmelding. Við at melda teg til, loyvir tú Sinnisbata og bólkaleiðara at seta seg í samband við teg viðvíkjandi luttøku.

Øll eru vælkomin at venda sær til Sinnisbata við spurningum á telduposti ella við at ringja á 597913.


Um avvarðandibólkarnar hjá Sinnisbata

Avvarðandibólkarn​i​r hjá Sinnisbata er​u​ bólkar, har umleið 6-10 avvarðandi møtast.

Felags fyri avvarðandi kann vera, at tey eisini verða rakt, tá ein í familjuni gerst sjúkur. Familjustøðan broytist. Nógv kenna seg ørkymlaði og ráðaleys, og vita kanska ikki, hvussu tey skulu bera seg at.

Í sjálvhjálparbólkinum fáa avvarðandi møguleika at hitta onnur, ið eru í líknandi støðu, og kunnu deila kenslur, avbjóðingar og royndir saman. Tey avvarðandi kunnu tosa opið og erligt um upplivingar, trupulleikar og gerandisdagin sum avvarðandi. Luttakararnir fara saman við bólkaleiðara at fáa amboð til at lætta um kenslur og aðrar avbjóðingar í gerandisdegnum. Bólkarnir eru skipaðir við felagspráti og psykoedukatión.

TimeOut_2022_bannara

TIME OUT bólkur byrjar aftur

TIME OUT bólkur til børn og ung millum 12-18 ár, ið hava foreldur ella systkin við sálarsjúku, verður aftur í heyst í hølum í Tórshavn


TIME OUT er eitt frírúm hjá børnum og ungum – eitt stað, har tey kunnu siga time out frá gerandisdegnum, og møta øðrum í líknandi støðu. Her kunnu tey tosa við onnur við somu upplivingum og deila royndir saman og alt møguligt annað, tí vit hugna og stuttleika okkum eisini.

Bólkurin er skipaður av royndum bólkaleiðarum, sum saman við luttakarunum fara at taka ymisk evni upp at viðgera. Eisini fáa luttakarar amboð at fáa røttu javnvágina at liva egið lív, og samstundis vera ein partur av familjuni.

Luttakarar og bólkaleiðarar hittast eina ferð um vikuna í átta vikur í hølum í Tórshavn. Pláss er fyri 10 luttakarum. Bólkurin byrjar í septembur (ella tá fullteknað er) og møtist týsdagar millum 17.00-19.00.


Hvat siga luttakararnir um TIME OUT?

Sinnisbati hevur havt TIME OUT bólkar síðani 2016, og hava afturmeldingarnar frá luttakarunum verið góðar. Eitt, sum gongur aftur, er, at tey ikki longur kenna seg einsamøll.

Um bólkin siga tey m.a:


Melda til bólkin

Ljóðar hetta sum nakað fyri teg, ella ein tú kennir? Tilmelding fer fram við at skriva ein teldupost til sinnisbati@sinnisbati.fo við navni og telefonnummari. Tað kostar 300 kr. at luttaka (eru tað sysktin, so er tað bert eitt gjald).

Hevur tú spurningar, so ber til at ringja til Sinnisbata á 597913 ella senda ein teldupost.

Bólkaleiðarar eru álagdir tagnarskyldu eftir galdandi reglum.

Angistbólkur (1)

Bólkur til ung, ið kenna ótta og angist

3. septembur byrjar nýggjur sjálvhjálparbólkur í Tórshavn til ung yvir 18 ár, ið kenna ótta og angist.


Um bólkin
Í sjálvhjálparbólkinum fáa luttakandi møguleika at hitta onnur ung, ið eru í líknandi støðu, og kunnu deila tankar, kenslur og royndir saman. Luttakararnir fara saman við bólkaleiðara at fáa amboð til at lætta um kenslur av angist og ótta í gerandisdegnum. Amboð innan kunstterapi og mindfulness verða nýtt í bólkinum.

Bólkurin byrjar 3. septembur. Luttakarar møtast 8 ferðir saman við bólkaleiðara, týsdagar millum kl. 16.30-18.30 í hølum í Tórshavn. Pláss er fyri 10 luttakandi í bólkinum.

Bólkurin er skipaður í samstarvi við Vivian Sjóðklett og Kunstterapi.fo. Vivian Sjóðklett, sum fer at leiða bólkin, er útbúgvin námsfrøðingur, kunstterapeutur og kynslívsfrøðingur.


Luttakandi um bólkin:

– Eg haldi, at fleiri kundu fingið hjálp við at møtast við øðrum

– Eg havi havt ein dag, har eg havi kunnað fortalt, lurtað, grátið og flent

– Læruríkt, og tað hevur verið gott at kunna snakka við onnur, sum kenna til støðuna

– Deiligt at kunna brúka onnur tól enn at tosa


Melda til

Tað er ókeypis at luttaka í bólkinum, men avmarkað pláss er.

Tilmeldingin fer fram við at skriva ein teldupost til Sinnisbati@Sinnisbati.fo. Einans starvsfólk hjá Sinnisbata og bólkaleiðari síggja tína tilmelding. Við at melda teg til, loyvir tú Sinnisbata og bólkaleiðara at seta seg í samband við teg viðvíkjandi luttøku.

Øll eru vælkomin at venda sær til Sinnisbata við spurningum á telduposti ella við at ringja á 597913.

Ávísing ella diagnosa er ikki neyðug fyri at luttaka í bólkunum hjá Sinnisbata. Tilboðið er eins væl ætlað at virka fyribyrgjandi.

Skærmbillede 2024-05-13 kl. 1.35.24 PM

Løstir – ein leikur um sálarsjúku og at finna fótafestið

Í døgunum 24. til 26. mai verður leikurin, Løstir – ein leikur um sálarsjúku og at finna fótafestið, sýndur í Norðurlandahúsinum. 

Løstir er nýskrivaður leikur hjá yrkisleikarunum Bárði Persson (FO) og Barbaru Hesselager (DK).

Bárður og Barbara hittust fyrstuferð í 1998, tá tey bæði sluppu inn á statsgóðkenda sjónleikaraskúlan í Aarhus Teater. Tey næstu fýra árini skuldu tey í holt við sína dreymaútbúgving. 20 ár seinni hittast Bárður og Barbara aftur og finna útav, at umframt at hava leiklistina í felag, eru eisini aðrar lívsupplivingar, sum tey bæði hava til felags.

Við sjálvsironi, dirvi og lættleika – og ikki minst leikarum, sum hava merkt sjúkuna á egnum kroppi –  verður leikurin pallsettur í Norðurlandahúsinum.

Prát um sálarheilsu

Eftir frumsýningina 24. mai bjóða Sinnisbati og Sinnisbati Ung til prát um ung og sálarheilsu og fyribyrgjandi átøk.

Meira kunning um leikin og atgongumerki fáast á síðuni hjá Norðurlandahúsinum: https://www.nlh.fo/?event=10621/loestir-fodk

Tað er okkara vón í Sinnisbata, at leikurin kann vera ein liður í at avtabuisera og avstigmatisera sálarsjúku. Við leikinum fáa áskoðararnir innlit í søgurnar hjá Bárði og Barbaru, ið hava merkt á egnum kroppi, hvat sálarsjúka er. Vit hoyra eisini um, hvussu tú saktans kann hava eitt gott og virkið lív hóast sálarsjúku.

Teirra persónliga uppliving, samantvinnað við leiklistarligari professionalismu, hevur við sær, at tey eru før fyri á ein rørandi, sannførandi, humoristiskan og autentiskan hátt at leiða okkum áskoðarar inn í, hvat sálarsjúka kann gera við ein persón. Leikurin verður uttan iva ein heildaruppliving av teimum góðu, har gaman og álvari ganga upp í eina hægri eind.

– Súsanna Olsen, forkvinna í Sinnisbata

Nevndin í Sinnisbata

Nýggj nevnd í Sinnisbata: Stórt arbeiði fyri framman

19. mars var aðalfundur hjá Sinnisbata í Reinsarínum í Tórsgøtu í Havn.  Til aðalfundin var stórur áhugi fyri at koma í nevndina, og tvey nýggj fólk stillaðu upp.

Í nevndini hjá Sinnisbata kunnu 7 nevndarlimir sita og í minsta lagi 2 tiltakslimir. Til aðalfundin valdu Erla Matras Jensen, Súsanna Herdalur Tausen og Rannvá Dam í Baianstovu at takka fyri seg. Tær hava allar verið við í nevndini í fleiri ár, og Sinnisbati takkar teimum fyri teirra megnar arbeiði øll árini. Somuleiðis ynskja vit Oddbjørg Johansen og Biritu Clementsen vælkomnar, og vit gleða okkum til gott samstarv.

Ársfrágreiðing kann lesast her

Á fyrsta nevndarfundi 9. apríl skipaði nevndin seg soleiðis:
– Súsanna Olsen, forkvinna
– Oda Jóhansdóttir, næstforkvinna
– Minna Sólfinnsdóttir, skrivari
– Joan B. Poulsen, kassameistari
– Elisabeth Carlsson, nevndarlimur
– Vivian Sjóðklett, nevndarlimur
– Oddbjørg Johansen, nevndarlimur
– Margretha Poulsen, tiltakslimur
– Birita Clementsen, tiltakslimur

Fleiri týðandi viðurskifti at varpa ljós á

Nýggja nevndin er til reiðar at fara til verka til eitt nýtt nevndarár og hevur sett sær fleiri mál fyri. Vit standa við stórum avbjóðingum á sálarheilsu- og psykiatriska økinum, og vit í Sinnisbata meina, at tað er av alstórum týdningi, at økið verður raðfest hægri politiskt. Komandi tíðina fara vit at varpa størri ljós á fleiri av viðurskiftunum, ið vit meta verða týdningarmikil fyri at uppraðfesta økið. Vit fara at varpa ljós á, hvat vit kunnu gera, í meðan vit bíða eftir, at politiska skipanin handlar.

Tað næsta, sum stendur fyri framman, er frumsýning av nýggja leikinum, Løstir – ein leikur um sálarsjúku og at finna fótafestið, ið Sinnisbati er partur av. Við leikinum vóna vit at vera við til at skapa eina samrøðu um tabuevni og varpa ljós á, hvussu týdningarmikið tað er, at vit gerast betri at tosa opið um at stríðast sálarliga. Leikurin verður frumsýndur í Norðurlandahúsinum 24. mai.

TimeOut_2022_bannara (Faceboojk-cover)

TIME OUT í Suðuroy


Sinnisbati skipar aftur fyri TIME OUT bólki til børn og ung millum 12-18 ár, ið hava foreldur ella systkin við sálarsjúku – nú í Suðuroy


TIME OUT er eitt frírúm hjá børnum og ungum – eitt stað, har tey kunnu siga time out frá gerandisdegnum, og møta øðrum í líknandi støðu. Her kunnu tey tosa við onnur við somu upplivingum og deila royndir saman og alt møguligt annað, tí vit hugna og stuttleika okkum eisini.

Bólkurin er skipaður av royndum bólkaleiðarum, sum saman við luttakarunum fara at taka ymisk evni upp at viðgera. Eisini fáa luttakarar amboð at fáa røttu javnvágina at liva egið lív, og samstundis vera ein partur av familjuni.

*Bólkurin byrjar í seinnu helvt av apríl/fyrst í mai – dato og tíðspunkt verða kunngjørd seinni. *


Hvat siga luttakararnir um TIME OUT?

Sinnisbati hevur havt TIME OUT bólkar síðani 2016, og hava afturmeldingarnar frá luttakarunum verið góðar. Eitt, sum gongur aftur, er, at tey ikki longur kenna seg einsamøll.

Um bólkin siga tey m.a:


Melda til bólkin

Ljóðar hetta sum nakað fyri teg, ella ein tú kennir? Tilmelding fer fram við at skriva ein teldupost til sinnisbati@sinnisbati.fo við navni og telefonnummari. Tað kostar 300 kr. at luttaka (eru tað sysktin, so er tað bert eitt gjald).

Hevur tú spurningar, so ber til at ringja til Sinnisbata á 597913 ella senda ein teldupost.

Bólkaleiðarar eru álagdir tagnarskyldu eftir galdandi reglum.