TÍÐINDI

bólkurdd

TIME OUT bólkur byrjar eftir summarfrítíðina

Sinnisbati fer aftur at hava væl dámdu TIME OUT Bólkarnar eftir summarfrítíðina. TIME OUT er eitt tilboð til øll, sum eru millum 12-18 ár, og sum hava foreldur ella systkin við sálarsjúku.

TIME OUT er eitt frírúm hjá børnum og ungum – eitt stað, har tey kunnu siga time out frá gerandisdegnum, og møta øðrum í líknandi støðu. Her kunnu tey tosa við onnur við somu upplivingum og deila royndir saman og alt møguligt annað, tí vit hugna og stuttleika okkum eisini.

Bólkurin er skipaður av royndum bólkaleiðarum, sum saman við luttakarunum fara at taka ymisk evni upp at viðgera. Eisini fáa luttakarar amboð at fáa røttu javnvágina at liva egið lív, og samstundis vera ein partur av familjuni.

Luttakarar og bólkaleiðarar hittast eina ferð um vikuna í átta vikur í hølum í Tórshavn. Pláss er fyri 10 luttakarum. Bólkurin byrjar 28. august (ella tá fullteknað er) og møtist mánadagar millum 17.00-19.00.

Hvat siga børnini og tey ungu um TIME OUT?

Sinnisbati hevur havt TIME OUT bólkar síðani 2016, og hava afturmeldingarnar frá luttakarunum verið góðar. Eitt, sum gongur aftur, er, at tey ungu ikki longur kenna seg einsamøll. Um bólkin siga tey luttakandi m.a:

– Nú veit eg, at sálarsjúka ikki smittar

– Eg havi onkran sum SKILIR, og eg føli meg ikki einsamalla longur

– Eg tori betri at hava tað, sum eg havi tað, tí eg veit, at tað ikki bara eri eg

– Eg skilji betri, hvussu mamma hevur tað, og hvat sálarsjúka er

Melda til bólkin
Ljóðar hetta sum nakað fyri teg, ella ein tú kennir? Tilmelding fer fram við at skriva ein teldupost til sinnisbati@sinnisbati.fo við navni og telefonnummari. Tað kostar 300 kr. at luttaka (eru tað sysktin, so er tað bert eitt gjald).

Hevur tú spurningar, so ber til at ringja til Sinnisbata á 597913 ella senda ein teldupost.

Bólkaleiðarar eru álagdir tagnarskyldu eftir galdandi reglum.

bólkurdd

AÐALFUNDUR HJÁ SÓLSTRÆTI

Innkallað verður til aðalfund hjá sjálvsognarstovninum Sólstræti, sum Sinnisbati varðar av.

Aðalfundurin verður hildin mikudagin 14. juni 2023 kl. 15.00 – 16.00 í hølunum hjá MEGD við Íslandsvegin 10c.

Skrá sambært viðtøkum.

 

bólkurdd

ERT TÚ EIN AV OKKARA NÝGGJU RÁÐGEVUM?

Hevur tú eina heilsufrøðiliga, námsfrøðiliga, sosialfakliga útbúgving ella líknandi, og hevur hug at nýta tínar førleikar til eitt gott endamál? Sinnisbati leitar í løtuni eftir fleiri sjálvbodnum kjatt-ráðgevum til okkara toymi við dugnaligum fakfólkum.

Síðani 2019 hevur Sinnisbati bjóðað kjatt-ráðgeving á okkara heimasíðu, og hevur ráðgevingin verið væl vitjað. Øll, sum venda sær til ráðgevingina eru dulnevnd, og tað eru ráðgevarnir eisini. Felags fyri allar samrøðurnar er, at talan eru um menniskju, ið hava tað trupult og hava tørv á ráðgeving og vegleiðing. Kjatt-ráðgevingin er opin 5 dagar um vikuna í 2 tímar (sunnudag-hósdag kl. 20.00-22.00).

Starvið er ólønt og sjálvboðið, men tað krevst, at tú hevur eina viðkomandi útbúgving ella samsvarandi starvsroyndir við ráðgeving og vegleiðing av fólki. Tað er eisini umráðandi, at tú hevur gott innlit í samfelagsviðurskifti og psykiatri, og góðar førleikar innan skriftligt samskifti. Lesandi innan heilsufrøðiliga, námsfrøðiliga ella sosialfakliga útbúgving eru eisini vælkomin at søkja.

Starvið snýr seg um umleið eina vakt á 2 tímar hvørja ella aðru hvørja viku.

Sinnisbati bjóðar eitt mennandi og avbjóðandi sjálvboðið starv, umframt upplæring í talgildari ráðgeving, supervisjón og skeið.

Introskeið við Livslinien

Í samband við at Sinnisbati søkir eftir nýggjum ráðgevum, bjóða vit introskeið við Livslinien. Livslinien er eitt danskt sjálvmorðsfyribyrgjandi tilboð, sum veitir telefon- og kjatt-ráðgeving. Eisini skipa tey fyri skeiðum og undirvísing.

Á skeiðnum fært tú millum annað vitan og undirvísing í sjálvmorðsfyribyrgjandi samrøðuni og undirvísing í kjatt samskifti. Skeiðið verður 3. mai.

Ert tú okkara nýggi ráðgevi?

Ljóðar hetta spennandi, og sum nakað fyri teg? So ert tú vælkomin at senda okkum eina umsókn við viðkomandi prógvum og lívsrensli á sinnisbati@sinnisbati.fo.

Freistin at søkja starvið er mánadagin 1. mai 2023.

Hevur tú spurningar viðvíkjandi starvinum, ber til at seta seg í samband við Gunnhild Persson, aðalskrivara, á teldupost gunnhild.persson@sinnisbati.fo.

bólkurdd

Vetrardagurin

Eftir Eyðbjørg Reynslág

Tey ísakøldu, bláu eyguni vóru ólesandi. Var tað ótti, pína ella okkurt heilt triðja, sum fylti tey? Tey boraðu seg í gjøgnum sálina við síni tómu gánan. Ein kuldi breiddi seg yvir hennara kropp. Tey vóru heilt ræðandi at hyggja at. Tvær stórar, víðopnar, gløandi… Við eitt skrykti dundranin á hurðina hana úr tankafloyminum, og hon hugdi burtur frá speglinum. Pætur rópti uttanfyri á hana um at skunda sær. Tungliga suffandi opnaði hon ta gomlu, brakandi hurðina og gjørdi seg klára til skúla.

‘’Tú hevur skikkað tær væl í ár,’’ segði hann, uttan at eyguni viku av vegnum. Hon ønti honum ikki aftur. Hann plagdi aldrin at tosa við hana, so hon skilti ikki, hví hann knappliga byrjaði nú. Hevði hann onkra óreina ætlan? Tað mátti liggja okkurt aftanfyri. Hví skuldi hann annars tosa við hana? Hann vildi einki hava við hana at gera. Tað einasta, sum vísti á, at tey vóru systkin, vóru tey bláu, køldu eyguni, tey høvdu frá pápanum. Pætur var júst sum hann. So skjótt, hann hevði ráð, fór hann at rýma, og so vóru bert mamman og hon eftir í húsinum. Og mamman var nóg illa til staðar. Hon vildi sleppa úr bilinum, ikki tí at hon vildi í skúla, men tað var, sum bilurin bleiv trengri nú. So skjótt Pætur steðgaði uttanfyri skúlan, leyp hon út, so hon ikki náddi at svara hansara ‘’bei.’’

‘’Hygga síggj! Har hava vit sjálvt føðingardagsbarnið’’ rópti ein, so skjótt hon traðkaði inn í ta stóru floksstovuna. Alt varð kvirt í somu stund, sum hann hevði sagt tað. Hon merkti kaldasveittan renna eftir rygginum. Hvussu vistu tey tað? Hon merkti eyguni á floksfeløgunum á sær, meðan hon dró føturnir eftir tí reyða gólvinum ímóti sínum plássi. Eitt lagkøkustykki lá á borðinum við einum lítlum, svørtum kertuljósi. Tann lítli neistin blaktraði so vakurt, hóast hann var so veikur. Við skelvandi hondum legði hon taskuna við stólin og setti seg. Høvdu tey koyrt okkurt sterkt ella ólekkurt í køkustykkið? Hvat var teirra ætlan hesuferð?
‘’Hvat feilar? Vit hava glett okkum so nógv og hava gjørt okkum ómak, so tín dagur kann verða nakað heilt serligt. Tú má vísa eitt sindur av takksemi,’’ segði ein genta og smíltist smikursøtt. ‘’Ver so góð og ynsk tær okkurt, meðan tú blæsir ljósið út.’’ Hon hevði ikki hug at blása ljósið út. Hon hevði ikki hug at vera har. Men hon visti, at tað bara bleiv verri, um hon noktaði at gera, sum hon segði. Spakuliga lat hon luftina sleppa lungunum og sløkti ljósið. Gævi, eg hevði doyð í dag… Áðrenn hon visti av, varð lagkøkan smurd í andlitið á henni. Ísakalt vatn rann eftir klæna, bleika kroppinum, so hon gnísti. Tárini byrjaðu at renna eftir rómakløddu kjálkunum, og andadrátturin varð títtari. Hon reisti seg og rann móti hurðini, men onkur forðaði henni og slongdi hana niður í gólvið. Blóðið dukaði í høvdinum. Hon royndi at reisa seg, men ein fótur trýsti hana niður aftur. Eitt spark. Tvey, trý, fýra… Hon misti skjótt talið, og pínan yvirdoyvdi alt. Tað hvíta loftið tóktist at myrkna, og ljóðini fánaðu…

Hon stakk upp úr sofuni hjá heilsusystrini. Hvussu leingi hevði hon ligið í óviti? Hvat høvdu floksfelagarnir nú billa læraranum inn? Váti lappin á enninum var vorðin lunkaður, so tað mátti vera ein góð løta. Heilsusystirin var ongastaðni at síggja, so hon reisti seg og byrjaði at ganga ímóti hurðini. Hon merkti eymleikan um allan kroppin av viðferðini, hon hevði fingið av floksfeløgunum. Hon vildi ikki í tíma, so hon rýmdi til sítt uppihaldsstað, har hon plagdi at sita í fríkorterum.

Útsýnið av skúlatakinum var, sum tað plagdi, burtursæð frá tí dalandi kavanum. Hon stóð á kantinum og hugdi niður. Tað var bert eitt fet. Bert eitt fet og so slapp hon frá øllum. Skuldi hon? Øll onnur vóru langt síðani farin heim. Tað var bara hon eftir her, so tey høvdu ikki funnið útav tí fyrr enn í morgin, tá tey skuldu aftur í skúla. Hon kom ikki í tankar um nakra orsøk til ikki at gera tað. Hon lyfti tann eina fótin, men júst tá hon skuldi traðka út yvir kantin, tók onkur um miðjuna á henni og togaði hana harðliga aftur.
‘’Hvat tramin? Tú gjørdi meg ræðsluslignan! Hvussu kanst tú gera hatta ímóti mær?’’ Pætur helt henni fast inn at sær, sum tey lógu har. Hon venaði seg, tí hon enn hevði ilt í øllum kroppinum. Knappliga kendi hon heita vætu í nakkahárunum, so hon brast útúr at gráta. Hevði hann ikki komið júst tá, hevði hon nú ligið knúst á tí frostbitna asfaltinum. ‘’Tú mást fyrigeva mær! Eg havi verið ein so vánaligur beiggi. Eg skuldi havt verið har-‘’ hann higstraði og vendi henni ímóti sær- ‘’fyri teg. Eg visti ikki, at tú hevði tað so ringt.’’ Hon setti seg út til kantin, so føturnir hingu niður eftir vegginum. Hon hevði ikki hug at hyggja at honum. Hon var flóv av, at hon hevði verið so nær við at gera tað. Hann setti seg undir liðina á henni og legði armin um hana. Hitin frá honum floymdi um allan kroppin á henni. Tað var langt síðani, hon hevði upplivað nakra umsorgan frá honum, og nústaðni nú kom saknurin eftir kærleika, sum ein fossandi streymur, og tárini vórðu fleiri og skjótari.
‘’Tú noyðist ikki at siga nakað við meg, og eg skilji væl, um tú ert ill inn á meg, men eg vóni, at tú alíkavæl vilt taka ímóti føðingardagsgávuni frá mær. Ikki hyggja so undrandi at mær. Sjálvandi havi eg ikki gloymt at keyp eina.’’ Hann hevði eitt skálkabros og helt eini lítlari, bláari, innpakkaðari eskju ímóti henni.
‘’Eg keypti hetta, tí tað fekk meg at hugsa um teg og okkara barndómsætlanir saman.’’ Í eskjuni lá ein silvurhálsketa við einum lítlum silvurflogfari sum prýði. Enn einaferð merkti hon tárini væta eyguni.
‘’Minnist tú, at vit ætlaðu at rýma saman langt burtur frá mammu, so hon ikki kundi skaða okkum longur? Eg lovaði tær, at eg skuldi uppfylla tað, og tað kann eg nú. Eg havi endiliga fingið ráð,’’ segði hann og klemmaði hana tætt inn at sær.
‘’Men eg trúði, at tú ætlaði at rýma undan mær? Tað segði tú í telefonini við onkran vinmann.’’
‘’Eg segði ongantíð, at tað var uttan teg. Tað hevði eg ikki funnið uppá! Kom, eg skal keypa tær ein føðingardagsís.’’ Hann reistist og hon tað sama. Men hon hevði gloymt, at kanturin var hálur, so hon gleið… Tað var, sum fór alt í ‘’slow motion.’’ Tey ísakøldu, bláu eyguni vóru ólesandi.

bólkurdd

Summarskeið –  samband við náttúruna, teg sjálvan og hvønn annan

Í samstarv við VÁRNATÚR fer Sinnisbati undir eitt nýtt skeið í summar 2023 til øll, ið eru 18 ár og eldri, ið ynskja at styrkja sambandið við náttúruna, seg sjálvan og hvønn annan. Skeiðið er væl egnað til tín, ið upplivir kropsligt óbehag og tankameldur, og sum ynskir sterkari kropstilvitan

Skeiðið fevnir um tveir samanhangandi dagar, og verður í døgunum 17-18. juli (frá kl. 09.00-17.00 dagin eftir). Skeiðið verður hildið í skótadeplinum í Havnardali, og gist verður í shelters, so tú kemur nærri at náttúruni. pláss er fyri 12 luttakandi. 

Um skeiðið

Endamálið við skeiðnum er at styrkja kropsligu, sálarligu og sosialu heilsuna hjá tí einstaka. Tað snýr seg í stuttum um at fáa eina størri fatan av, hvussu vit sum menniskju ávirkast av okkara umstøðum, og hvussu vit við sterkari kropstilvitan kunnu læra støðuna í kroppinum betur at kenna, og harvið egnan tørv og møguleikar. Hættir innan psykomotoriska terapi og náttúruterapi verða brúktir á skeiðnum, ið millum annað taka støði í einari eksistentialistiskari og kropsfænomenologiskari tilgongd, samt vísindaligari vitan sum eitt nú kognitiv terapi, gestalt terapi og narrativ terapi.


Á skeiðnum fáa tey luttakandi ítøkilig amboð, sum eru við til at styrkja kropstilvitanina og fótafestið í gerandisdegnum. 

Skeiðið inniheldur í stuttum: 

– Róliga kropsliga rørslu

– Sansastimbran

– Uppmerksemisvenjing

– Gongutúr í kvirru í náttúruni

– Djúphugsan

– Live meditativ løta við Ernst Remmel

– Matgerð yvir bálið við summarkosti frá Ástaklokkuni og breyði frá Breyðvirkinum

– Pilates við Armgarð Mortensen

Ein mánað áðrenn skeiðið, fáa øll luttakandi eina einstaklinga samrøðu á 30 minuttir, har luttakandi kunnu hoyra meira um skeiðið, og sjálvi kunnu greiða frá, hvat tey ynskja at fáa burturúr skeiðnum. 

Ynskir tú at vita meira um innihaldið á skeiðnum, so kanst tú fara inn á heimasíðuna www.vaarnatur.dk, og trýsta á TILFAR. Her fært tú atgongd til eitt vælkomubræv, ið greiðir nærri frá gongdini. 

Um VÁRNATÚR

Tað er Vár Næs, sum eigur og rekur VÁRNATÚR. Vár er útbúgvin psykomotoriskur terapeutur og náttúruterapeutur, og arbeiðir dagliga við recovery og endurmenning í Keypmannhavn. 

Kjarnuarbeiðið hjá VÁRNATÚR er at arbeiða við psykomotorisku hugtøkunum kropsupplivilsi og kropstilvitan. Dentur er lagdur á hjálp til sjálvhjálp, og ígjøgnum kropsligar upplivingar í náttúruni at styrkja kropstilvitanina. Endamálið er at styrkja evnini hjá tí einstaka at megna gerandisdagin og fáa eitt virðiligt lív út frá egnum ynskjum og dreymum. 

Melda til

Tilmeldingin fer fram við at skriva ein teldupost til naturterapivar@gmail.com.

Kostnaður: Tað kostar 300 kr. at luttaka, og íroknað prísinum eru 4 máltíðir (morgunmatur, miðmálar og døgurði), gisting, undirvísing, live tónleikur, venjingar og tilfar. 

Freistin at melda seg til skeiðið er tann 17. juni.

Øll eru vælkomin at venda sær til Sinnisbata við spurningum á telduposti ella við at ringja á 597913. Ella við at venda sær beinleiðis til Vár á naturterapivar@gmail.com.

Ávísing ella diagnosa er ikki neyðug fyri at luttaka í bólkum og skeiðum hjá Sinnisbata. Tilboðið er eins væl ætlað at virka fyribyrgjandi.

bólkurdd

BRÁÐFEINGIS TØRVUR Á BRÁÐFEINGISHJÁLP

Sinnisbati vil fyrst og fremst takka Frihedsbrevet og KVF fyri at varpa ljós á sjálvmorð. Sendingin ‘Nert ikki við’ hjá KVF og poddurin ‘Eitt ættarlið í pínu’ hjá Frihedsbrevet hava seinasta mánaðin varpað ljós á evnið. Hetta er eitt sera eymt og tungt evni at tosa um, men tað ger ikki evnið minni umráðandi.

Í báðum sendingunum kemur fram, at tað er tørvur á at tosa meir um evnið og at neyðugt er við hjálp og tilboðum til tey, ið eru sjálvmorðshótt. Eisini kemur fram, at tørvur er á meiri hjálp og tilboðum til avvarðandi. Hetta er ein støða, sum eingin eigur at standa einsamallur í – hvørki tann rakti ella tey avvarðandi hjá tí sjálvmorshótta.

Hyggja vit eftir hagtølunum, er talið av sjálvmorðum minkað nógv seinastu 20 árini. Hetta er gleðiligt. Tó kemur fram í sendingini hjá Frihedsbrevet, at løgreglan verður uppringd áleið tríggjar ferðir um mánaðin um støður, har fólk eru sjálvmorðshótt ella óttast fyri, at ein tey kenna er sjálvmorðshóttur. Talan er í flestu førum um ung fólk.

Hetta kemur ikki óvart á okkum í Sinnisbata, tí vit síggja hetta eisini í okkara kjatt-ráðgeving. Sinnisbati hevur síðani 2019 havt eina kjatt-ráðgeving við sjálvbodnum fakfólki, sum hevur havt opið 2 tímar hvørt kvøld. Flestu samrøðurnar snúgva seg um dapurleika, gleðisloysi og tungir tankar, meðan triðstørsta evnið er sjálvmorð, sjálvmorðsroynd og/ella sjálvmorðstankar. Í 2021 snúðu 19% av samrøðunum seg um sjálvmorð, sjálvmorðsroyndir og/ella sjálvmorðstankar, og í 2022 er talið økt til 27%. Tað eru flest ung undir 29 ár, ið brúka okkara ráðgeving.

Trupult at vita, hvar man skal venda sær
Um tú ella ein, sum tú ert góður við er sálvmorðshóttur, ber til at fáa hjálp frá eitt nú kommunulækna ella vaktlæknanum á 1870. Eisini ber til at ringja til løgregluna, leita sær sálarfrøðiliga hjálp ella royna kjatt-ráðgevingina hjá Sinnisbata ella Tú & Eg-ráðgevingina hjá Barnabata á 116 111.

Tó er enn einki tilboð, ið er tøkt alt samdøgrið, har fólk, sum hava bráðfeingis tørv á sálarligari hjálp, kunnu venda sær. Í sendingini hjá Frihedsbrevet greiðir Heri Andreasen, leiðari á kanningardeildini hjá løgregluni, frá, at tað hevði verið betri, um atgongd var til sálarfrøðiliga professionella hjálp, sum kundi svara eini telefon alt samdøgnið.

Tað er umráðandi, at tey, sum eru sjálvmorðshótt, hava eitt nummar at ringja á, har tey vita, at tey kunnu fáa hjálpina teimum tørvar. Hetta eigur at vera væl upplýst og ómakaleyst. Fólk, ið stríðast sálarliga, hava ofta tørv á onkrum at tosa við og at fáa hjálp – eisini tá kommunulæknin ikki er tøkur.

Í Danmark hava tey m.a Livslinien, sum man kann venda sær til, um man er sjálvmorðshóttur. Við eini slíkari linju, kunnu fleiri sjálvmorðsroyndir fyribyrgjast.

Ein skøvað pláta
Sinnisbati hevur varpað ljós á hendan tørvin aftur og aftur í áravís. Vit blivu tí ómetaliga glað, tá ið hetta loksins kom við í samgonguskjalið beint fyri jól í 2022.

Í samgonguskjalinum stendur: “Sálarligar og kropsligar sjúkur verða javnsettar. Økispsykiatriin verður styrkt og víðkað, og læknavaktin skal styrkjast til at kunna taka sær av fólki, ið brádliga gerast álvarsliga illa fyri sálarliga”.

Hendan tilbúgvingin átti fyri langari tíð síðani at verið sett í verk, og vit heita tí á almennu myndugleikarnar um at seta eina bráðfeingis tilbúgving á stovn alt fyri eitt. Við í hesi tilbúgvingini kann eitt tilboð um eina bráðfeingislinju verða knýtt uppí.

Hesar støður kunnu taka seg upp óvæntað, og tá er tørvur á bráðfeingishjálp. Tá er ikki tíð til at bíða, til kommunulæknin hevur opið aftur og møguliga verða vístur til Psykiatriska depilin ella bíða eftir tíð hjá sálarfrøðingi.

Fyribyrging er lykilin
Best hevði sjálvandi verið at fyribyrgt at fólk gerast so illa fyri, at tey gerast sjálvmorðshótt. Tí eiga vit eisini at seta munandi meira inn við fyribyrging, enn vit gera í løtuni. Á henda hátt ber eisini til at fyribyrgja fleiri tungir tankar, psykiatriska viðgerð og innleggingar.

Sinnisbati meinar, at Headspace er eitt gott boð uppá eitt fyribyrgjandi tilboð. Royndirnar við Headspace í Danmark, Noregi og Íslandi eru ómetaliga góðar. Headspace er eitt stað, har ung kunnu koma inn og fáa ókeypis ráðgeving, og har grundsjónarmiðið er, at eingir trupulleikar eru ov stórir ella ov smáir. Tað er eitt tilboð har fleiri myndugleikar, kommunur, land og stovnar samstarva um fígging – og um at hjálpa teimum ungu í felag.

Nevndin í Sinnisbata

bólkurdd

Ikki í dag

Eftir Eyðbjørg Reynslág

Skipið hevur ligið uttanfyri grønu oynna nakrar dagar. ‘’Dierdre’’ stendur á síðuni við blonkum, hvítum bókstavum. Skipsmenninir hava fríðkað um skipið, gjørt klárt at fara longu leiðina um heimshøvini aftur, og hevur hvíta húð teirra tí fingið eitt sólbrent dæmi. Hóast teir ikki tosa upprunamálið á grønu oynni, so hava teir megnað at fingið nóg mikið av fruktum í øllum litum. Síðsti smábáturin liggur inni við strondina, har tann síðsti førningurin verður gjørdur klárur at hiva umborð á hann.

Hon hevur eygleitt teir. Eygleitt hann. Hann við tí ljósa, bylgjuta hárinum, ið fellir um ennið niður til tey myrkabláu djúpu eyguni. Hvørja ferð hann smílist, glógva tey sum stjørnur á himmalhválvinum. Í dag má hon gera tað. Tað er seinasti møguleiki. So við og við førkar hon seg úr tí grøna, ið hevur fjalt hana so væl. Hon nærkast, inntil bert fáir metrar skilja tey. Skipsmenninir eru á veg innar eftir tí síðsta góðsinum, ið liggur í skugga undir pálmunum. Eisini hann. Áðrenn hon nær at broyta ætlan, byrjar hon at syngja. Tað eru bara tey bæði úti í bakandi sólini, so skjótt er, at hann hevur fest eyguni á loyndarfullu sangarinnuna. At byrja við tykist hann at ivast í, um hann skal fara niðan til hinar, men sangurin treingir ígjøgnum, og mest sum dregur hann ímóti henni sum í duli. Spakuliga rættir hon honum sólbrendu hond sína við einum dárandi smíli. Smílikullurnar koma fram í kjálkum hans í tí, hann tekur ímóti. Eitursgrønu eygu hennara draga hann til sín, nærri og nærri. Nú er hann komin so nær, at hon sær allar tær smáu frøknurnar á andliti hansara. Hann letur eyguni aftur og byrjar at hella seg ímóti henni.

Í sama bili hálar hon hann niður við sær í dýpið, áðrenn hann gáar eftir mosagrønu sveivini í vatninum. Við øllum mátti dregur hon hann við sær longur og longur út og roynir sum frægast at halda høvdi hansara undir vatnskorpuni. Maðurin berjist fyri lívinum, men hon hevur fyrimunin. Tað gongur ikki leingi, áðrenn hon sjálv fer undir, so at eingin av hinum monnunum byrjar at skjóta við hasum forpestu vápnunum. Eisini má hon skunda sær, so hon nær at síggja sál mansins fara úr kroppinum. Tað er besti parturin av øllum, so synd hevði verið at hava strevast fyri einki. 

Tey bláu eyguni hyggja so biðandi uppá hana. Hon heldur seg ørminnast at hava sæð eini líknandi fyrr í sínum lívi. Áðrenn hon gjørdist ein av havsins skapningum. Ja, tá hon var ein vøkur genta, genta skiparans. Skiparin við bláu eygunum og freistandi smílinum; tað var tað, ið hevði fingið hana umborð. Hon helt tað vera kærleika, droymdi um eina framtíð við honum, har tey ráddu yvir øllum høvunum. Men so kom hasin forbrendi stormurin, og hon fekk alla skuldina, tí hon var einasta kvinna umborð. Hon hevði bønað og biðið, men ikki eingang skiparin segði nøkrum ímóti. Hon varð tveitt fyri borð við samnanbundnum beinum at drukna og søkka niður á havsins botn. Seinni partur varð uppfyltur, men hon doyði ikki. Í staðin vuksu beinini saman, og hon fekk førleikan at anda undir vatni. Ikki gekk leingi áðrenn hon fekk fatur á skiparanum. Hon gav honum ein spakuligan deyða. Hetta gav henni okkurt slag av rættvísiskenslu. 

Hon smílist við tankan, men nú ið gomlu minnini eru blivin upplívgað, stingur eitt annað minni seg upp. Hon situr sum smágenta í føvninginum á mammu síni. Mamman fortelur søguna um teir báðar hundarnar, tann hvíta og tann svarta, ið liva í øllum menniskjum. Tað var yndissøgan hjá mammuni. ‘’Hvíti hundurin er tað góða, og tann svarti alt tað ónda. Tú velur sjálv hvørjum tú fóðrar, Elidia.’’ Tað var langt síðani, hon hevði hugsað um teir báðar hundarnar og mammuna. Á, sum hon saknaði hana nógv. Hevði hon bara lurtað eftir henni, so hevði hon havt eitt eydnusamt lív og ikki verið dømd til hesa lagnuna. 

Eyguni á manninum eru enn ræðslusligin og plágað. Øll hesi minnini um mammuna hava givið henni samvitskubit. Nakað, hon ikki visti, hon kundi fáa longur. Hon kennir báðar hundarnar berjast í sær. Dysturin er javnur. Tað er hennara val; hon hevur fóðrið til hundarnar. Maðurin er steðgaður at stríðast nú, hann hevur givið upp. Hon tekur eina avgerð, so hon sleppur honum. Við tí styrkini, hann hevur eftir, byrjar hann at arbeiða seg upp móti vatnskorpuni nakrar metrar yvir teimum. Tað fer kanska ikki at eydnast hvørja ferð at lata hvíta hundin vinna, men hetta er so ein byrjan. 

Hon hevur snarað sær á fyri at svimja niður aftur í myrkri, tá hon hoyrir eitt gjums uppi yvir sær. Tað er frá skipinum sær hon; ein steinur søkkur niður við nógvari ferð. Um steinin er eitt tog bundið um, og í hinum endanum er eitt skapilsi. Eitt menniskja – ein ung kvinna – við samanbundnum beinum. Ikki gongur leingi áðrenn kvinnan er úr eygsjón niðri í myrka dýpinum og ikki til at bjarga. Við eini øgiligari styrki bylgist tann gamla vreiðin uppaftur í Elidiu. Ljóshærdi maðurin er komin heilt upp til vatnskorpuna nú og er á veg móti lítla róðrabátinum nærhendis honum. Tann hvíti hundurin skal sleppa at vinna einaferð… Men tað verður ikki í dag!

bólkurdd

SINNISBATI HEVUR FINGIÐ NÝGGJA NEVND

(Frá vinstru: Elisabeth Carlsson, Joan B. Poulsen, Súsanna Olsen, Vivian Sjóðklett, Oda Jóhansdóttir, Margretha Poulsen, Súsanna Herdalur Tausen, Minna Sólfinnsdóttir og Rannvá Dam í Baiansstovu. Erla Matras Jensen og Rógvi Fossádal vanta á myndini)

Tann 28. Februar 2023 var aðalfundur í Sinnisbata, og nógv fólk vóru møtt upp í hølunum hjá Megd hetta kvøldið.

Súsanna Olsen forkvinna legði fram sína forkvinnufrágreiðing, har hon legði dent á virksemið í farna nevndarári. Tað hevur verið eitt virkið nevndarár við fleiri tiltøkum, átøkum og bókaútgávu. Harumframt kundi Sinnisbati hátíðarhalda 40 ára stovningardag. Súsanna rósti eisini nýggja ungmannafelagnum hjá Sinnisbata, Sinnisbati Ung, sum hevði stovnandi aðalfund í februar 2022. Tey hava verið sera virkin og sjónlig á ymisku miðlunum, og verið við til at varpa ljós á sálarheilsuna hjá ungum.

Ársfrágreiðing er tøk her

Í nevndini hjá Sinnisbata kunnu 7 nevndarlimir sita og í minsta lagi 2 tiltakslimir. Til aðalfundin stóðu 5 av 7 nevndarlimir fyri vali, og øll stillaðu uppaftur. Harafturat vóru tvey nýggj andlit, sum stillaðu upp.

Sinnisbati hevur altíð tørv á góðum kreftum, og eru heili 11 nevndar- og tiltakslimir í nýggju nevndini.

Á fyrsta nevndarfundi 7. mars skipaði nevndin seg soleiðis:

– Súsanna Olsen, forkvinna
– Oda Jóhansdóttir, næstforkvinna
– Súsanna Herdalur Tausen, skrivari
– Rannvá Dam í Baiansstovu, kassameistari
– Erla Matras Jensen, nevndarlimur
– Vivian Sjóðklett, nevndarlimur
– Minna Sólfinnsdóttir, nevndarlimur
– Margretha Poulsen, tiltakslimur
– Joan B. Poulsen, tiltakslimur
– Elisabeth Carlsson, tiltakslimur
– Rógvi Fossádal, tiltakslimur

Nýggja nevndin er til reiðar at fara til verka til eitt nýtt og spennandi nevndarár, har nógv virksemi er á skránni.

bólkurdd

AVVARÐANDI BÓLKUR Í SUÐUROY

Í næstum byrjar ein avvarðandi bólkur í Suðuroy. Bólkurin er til tín, ið er avvarðandi foreldur, maki, systkin ella vaksið barn at einum, ið hevur sálarsjúku. 

Um bólkin

Felags fyri avvarðandi kann vera, at tey eisini verða rakt, tá ein í familjuni gerst sjúkur. Familjustøðan broytist. Nógv kenna seg ørkymlaði og ráðaleys, og vita kanska ikki, hvussu tey skulu bera seg at.

Í sjálvhjálparbólkinum fáa avvarðandi møguleika at hitta onnur, ið eru í líknandi støðu, og kunnu deila, kenslur, avbjóðingar og royndir saman. Tey avvarðandi kunnu tosa opið og erligt um upplivingar, trupulleikar og gerandisdagin sum avvarðandi. Luttakararnir fara saman við bólkaleiðara at fáa amboð til at lætta um kenslur og aðrar avbjóðingar í gerandisdegnum. Bólkurin verður skipaður við felagspráti og psykoedukatión.

Bólkurin byrjar 3. apríl. Luttakarar møtast 10 ferðir saman við bólkaleiðara, mánadagar millum kl. 19.00 og 21.00 í hølum í Vági. Pláss er fyri 8 luttakandi í bólkinum.

Bólkurin er skipaður í samstarvi við Onnu Mariu Erlingsdóttir Jacobsen. Anna Maria Erlingsdóttir Jacobsen, sum fer at leiða bólkin, er útbúgvin námsfrøðingur, familju- og psykoterapeutur.

Einasta treyt fyri at luttaka í bólkinum er, at tú ert yvir 18 ár, og ert avvarðandi til ein, ið hevur sálarsjúku.

Luttakarar og bólkaleiðari eru áløgd tagnarskyldu eftir galdandi reglum.

Tilmelding og kostnaður

Eitt gjald á 200 kr. er fyri at luttaka, sum dekkar kostnaða fyri kaffi o.a. Tilmeldingin fer fram við at skriva ein teldupost til Sinnisbati@Sinnisbati.fo.

Einans starvsfólk hjá Sinnisbata og bólkaleiðari síggja tína tilmelding. Við at melda teg til, loyvir tú Sinnisbata og bólkaleiðara at seta seg í samband við teg viðvíkjandi luttøku.

Øll eru vælkomin at venda sær til Sinnisbata við spurningum á telduposti ella við at ringja á 597913.

Ávísing ella diagnosa er ikki neyðug fyri at luttaka í bólkunum hjá Sinnisbata. Tilboðið er eins væl ætlað at virka fyribyrgjandi.

bólkurdd

Vera

Eftir Fíu Winther Poulsen

Hon hevði alt lívið havt allar møguleikar liggjandi beint frammanfyri sær. Hon var ein hvít, hinskynd, nøkunlunda kløn kvinna, sum búði í Føroyum. Foreldrini vóru rík og vóru løgið nokk rættiliga góð foreldur. Onkuntíð kundu tey finna uppá at læsa hana inni eitt sindur ov leingi, ella at vaska yndisblusuna skeivt við vilja, so hon bleiv ov lítil, ella fekk skeivan lit. Tey høvdu ongantíð sett nøkur mørk ella givið nakrar strangar reglur. Hon skuldi bara smíla og vera blíð, tá hon var við teimum. Smáting, sum songartíð, telefontíð, lektiur, pengar, at ballast, vinfólk, frítríðarítriv og tílíkt hildu tey hana læra best sjálv. Og í mun til foreldur, hon hevði hoyrt um, vildi hon givið sínum foreldrum eitt 11 tal í karakter, tey vóru relativt góð. Sjálv hevði hon eisini alt tað, hon kundi ynskja sær. Hon kláraði seg væl í skúlanum, hevði nógv vinfólk og var sum so væl dámd ímillum fólk. Soleiðis hevði tað altíð verið, og hon var góð til at skapa góðan stemning rundanum seg, og royndi at syrgja fyri at fólk høvdu tað gott í hennara selskapi.

Høvdið hjá henni var ofta eitt strævið stað at vera. Tað føldist onkuntíð sum hon bar uppá eina 60 kilos vekt í høvdinum. Men sum oftast føldist tað sum høvdið var tómt. Tá kundi hon finna uppá at slamma nakrar heysar fyri at fáa ein góðan láturkrampa. Ella fyri at føla tónleikin í kroppinum. Ella fyri at merkja matin í munninum.

Síðani hon var 14 ár og besta vinkonan nakkaði sjeikin hjá henni, hevði hon havt okkurt slag av múri rundanum kensluliga lív sítt. Hon bygdi ein vegg upp fyri at verja seg sjálva. Men hon dugdi væl at goyma tað, tí uttanifrá sá tað út sum øll sluppu innum, men hon visti, at um nakar traðkaði feil, so var veggurin uppi aftur og álitið burtur. Tað var altíð hesin tómleikin í høvdinum, sum stýrdi. Hann var har næstan allatíð. Tað var ikki fyrr enn hon var um at detta av einum kanti, at kensluliga lívið opnaðist. Tá opnaðist tað eisini so nógv, at hon hevði hug at snara hjólunum á bilinum ímeðan hon koyrdi 140 við vilja, so kenslurnar hildu uppat. Ella at taka rakiblaðið og skera eina langu linju eftir beininum. Men tað hendi tíbetur so sjáldan at hon lat kenslurnar taka yvir. Sum oftast var hon bara lamsligin. Og tað var eisini gott, tí tað hevði eisini hildið hana frá at blíva forelskað, sum var marran. Tá gentur blivu forelskaðar, lótust tær til at missa alla sjálvsrespekt. Hon hevði sjálvandi nakrar ferðir verið eitt sindur hugtikin av onkrum dreingi, men hon hevði tamarhald á støðuni. Einaferð var ein fittur drongur, sum avvísti hana. Tá skrivaði hon eitt bræv við menstruatiónsblóði til hann og koyrdi tað í postkassan. Men hann fylti ikki í høvdinum longur. Har var eisini tann, sum tók jomfruheitina hjá henni á vesinum í Basecamp. Vikuskiftið eftir sá hon hann við einari aðrari gentu, so hon koyrdi eina sjóverkstablett í hennara mojito, ímeðan eingin sá. Men hetta vóru tó bara smáting, vildi hon mett.

Seinasta árið var hon byrja at prøva ymiskt av, sum at sniffa nakrar linjur av og á. Tað dámdi henni væl. Hon gjørdi tað bara tí hon keddi seg, ikki tí hon mátti. Hon visti, at hon skuldi ansa eftir við slíkum, so tað gjørdi hon eisini. So hon helt seg til at gera tað í vikuskiftinum. Kanska onkuntíð, tá hon hevði ein strævnan dag í skúlanum, men aldrin ov nógv. Hon helt seg meira til at slamma heysar, tað metti hon vera í lagi at gera. Fólk spurdu hana ofta um tey kundu sleppa at prøva at roykja við henni. Eisini fólk, sum hon ikki fylgdist við til dagligt. Hon føldi seg sum nakað serligt, tá tey spurdu hana. Tað virkaði sum tey hildu hana vera kula, so hon lat tey bara fáa tað ókeypis.

Hon hevði eisini filmað seg sjálva nakrar ferðir á onlyfans. Tað dámdi henni sum so væl, men bara av og á. Ein av hennara vinmonnum, sum hon plagdi at sniffa við, tímdi væl at gera onlyfans video við henni. Ella ja, hann filmaði hana og legði tað út. Men tað var super, tí hann goymdi filmsbrotini á telduni, og hjálpti við at klippa tey. Hann vísti tað eisini fyri vinmonnunum fyri at fáa teirra meining um tey, so tað var so lætt.

Føroyar var eitt fantastiskt land, men hon hevði ein dreym um at flyta hiðani tá hon bleiv eldri. Kanska til New York, har hon var ein meyra í mun til øll fólkini. Tað fór sjálvandi at verða ringt at leggja øll tey fantastisku minnini úr Føroyum frá sær, men hon helt eisini til tíðir at lívið í Føroyum var eitt sindur rotið. Onkuntíð skrivaði hon enntá í dagbókina at hon hataði tað, men tað segði hon ikki hart. Tað passaði nokk ikki, tað mátti vera eitt úrslit av onkrum degi, tá hon lat kenslurnar taka yvir. Lívið hjá henni var jú relativt fantastiskt. Hon hevði jú alt nakar kundi biðja um. Hon var ein hvít, hinskynd, nøkunlunda kløn kvinna, sum búði í Føroyum. Foreldrini vóru rík og vóru løgið nokk rættiliga góð foreldur. Og hóast hon bleiv smá kedd, tá tey læstu hana inni, vildi hon mett, at hon hevði tað heilt ótrúliga gott.